جلال مقامی

نام: جلال مقامی
سال تولد : مرداد 1320
محل تولد: تهران ( با اصالتی کاشانی)
مدرک تحصیلی: پایان تحصیلات متوسطه (دیپلم)

فعالیت ها و نحوه ورود به دوبله

 

 

عملکرد وی در دوبله

 
مقامی در ردیف بهترین گویندگان تاریخ دوبلاژ ایران است. در رده بندیهای خاصی که از عملکرد گویندگان انجام میگیرد جایگاه وی در بین 5 تا 8 گوینده برتر کل تاریخ دوبلاژ ایران در بین آقایان است. وی در نظرخواهی ويژه نامه اواسط دهه 80 شماره ویژه دوبله ماهنامه فیلم در رده پنجم گویندگان ممتاز مرد جای گرفت. صدای زیبای وی در کنار قدرت بازی صدا (که به مدد تجربه های وی در بازیهای تئاتر و  سینما حاصل شده ) از مقامی یک گوینده کارکشته که بجای بزرگترین بازیگران سینما هنرنمائی کرده است خلق کرد. عوام وی را با برنامه دیدنیهای تلویزیون که وی مجری آن بود بیاد دارند درحالیکه تلاش وی در طول 56 سال اخیر در دوبله ، کمتر در ذهن عوام جا افتاده است و این درحالیست که مردم با صدای او در سینما زندگی کرده اند. وی در هریک از آثارش نهایت سعی و تلاش خود را جهت ارائه اثری ماندگار بکار گرفته است. او از سال 1345 که به سمت مدیریت دوبلاژ نایل شد آثار بسیاری را مدیریت کرده است. در مدیریت فیلمها تلاش او مضاعف و عموما با بهره گیری از تکنیکهای خاص همراه بوده . بعنوان مثال وی در دوبله فیلم جهیزیه برای رباب که با لهجه تهرانی از قصه ای بوشهری فیلمبرداری شده بود با دعوت از یک بوشهری کل دیالوگهای فیلم را به بوشهری تبدیل و نوار آنرا در اختیار گویندگانش قرار داد تا پس از تمرین بدان شیوه صحبت کنند. و یا در فیلم بدوک ، از عده ای بلوچ که گوینده هم نبودند در جهت القای فضای فیلم و رسیدن به هویتی اصیلتر استفاده کرد و یا در فیلم دستفروش پیشنهاد داد صدای روح جهت دستیابی به صدایی عجیب با حالتی خاص ضبط شود (بهنگام داخل دادن نفس گویش انجام شود). همچنین وی برای دوبله روز امتحان همراه با مجید مجیدی و محسن روشن به روستای محل فیلمبرداری رفت و مجددا از بازیگران فیلم بازی گرفت تا از صداهای اصیل در دوبله آن فیلم استفاده کند. وی موجد دوبله همزمان فیلم در ایران است. برای اولین بار در سال 1363 همراه با همسرش(هاشم پور) در جشنواره فجر روی فیلمهای کودک و نوجوان (که در آن موقع هنوز مستقل نشده بود) بشکل همزمان در سینما شهرقصه صحبت کرد.


در سِمت مدیرت دوبله ، او دوبله بسیاری از فیلمها را مدیریت کرد که از آن جمله میتوان به این فیلمها اشاره کرد:
بازرس ، دیوید کاپرفیلد ، دوئل ، ایموس و اندرو ، شام آدلا ، اسب کهر را بنگر ، دور از او ، تفنگهای بزرگ ، قاتل دیجیتا ، مبادله ، دسته فرشتگان ، مکعب 2 و ...
با مدیریت وی طی سالهای اخیر فیلمهای دوبله نشده (یا دوبله مجدد) مجموعه لورل و هاردی دوبله شد که البته بخاطر عدم همخوانی صدای گویندگانی چون اسماعیلی و پزشکیان با صدای تثبیت شده ای چون عزت الله مقبلی بجا بجای الیور هاردی نتیجه چندان رضایت بخش نبود.
خود او اذعان دارد طی 35 سال اول فعالیت خود ماهیانه بطور متوسط در دوبله 6 فیلم حضور داشته است که حکایت از دوبله بیش از 2000 فیلم در آن دوره و 3500 فیلم طی نیم قرن اخیر است. وی در دهه 60 یکی از فعالترین گویندگان سینما بود و کمتر فیلم ایرانی را در این دهه میتوان یافت که صدای او از آن بگوش نرسد یا مدیریت دوبله آن نبوده باشد. وی در دوران کاری در برخی فیلمها تیپ سازی کرد و گاه بجای پیرمردها و گاه با لحنی خاص بجای افرادی خبیث صحبت کرد. این تیپها چنان نبود که صدای وی قابل شناسائی نباشد. وی در گویندکی کارتون حضور چشمگیری نداشت اما گاه تیپهای جالبی در این حیطه خلق کرد.صدای مقامی صدایی زیبا و مهربان است. شخصیت وی نیز شخصیتی مهربان و حساس. وی در 14 شهریور سال 93 دچار سکته شد که صدای او را تحت تاثیر قرار داد و این امر باعث کم کاری وی شد لیکن به مدد روحیات فوق العاده نتوانست حضور وی در کار را دچار وقفه کند.

بازیگران مشهوری که او بجای آنها صحبت کرده است

جلال مقامی بجای بسیاری از بازیگران سینما صحبت کرده است اما نام وی با چندین بازیگر بیشتر از هرکس دیگر عجین است. او را با عمر شریف میشناسیم. بازیگر مصری الاصل بین المللی (در فیلمهائی چون : لورنس عربستان - دوبله دوم، ماجرای شگفت انگیز مارکوپولو ، طلای مک کنا ، دکتر ژیواگو ) ، بجای رابرت ردفورد ( در فیلمهائی چون : پابرهنه در پارک ، تعقیب ، بوچ کاسیدی و ساندانس کید  ، نیش ، بروبیکر ) ، رابرت واگنر (در فیلمهائی چون : کوهستان ، صخره 12 مایلی ، پلنگ صورتی ، ماجرا) ، وارن بیتی ( در شکوه علفزار) ، مایکل کین (در عقابها فرود آمدند) ، جیمز فرانسیسکاس (در شهری در آتش ، دره بدون بازگشت) ، آلن بیتس ( در دور از اجتماع خشمگین ، زوربای یونانی) ، آنتونی فرانچیوزا ( در حمله به خیابان کوئین مری ، در طول خیابان 110) ، رابین ویلیامز ( در انجمن شاعران مرده ، جومانجی ، خانم دات فایر) ، جیمز گارنر ( در قدرت اسلحه ، فرار بزرگ) ، جورج چاکریس (در داستان وست ساید) ، ژاک سرناس (در هلن قهرمان تروا) ، آل پاچینو (در دوبله اول  پدرخوانده) ، داستین هافمن (در کابوی نیمه شب ، فارغ التحصیل) ، اسکار ورنر ( در فارنهایت 452) ، جورج سگال (در چه کسی از ویرجینیا ولف میترسد) ، استیو مک کوئین (در دوبله دوم هفت دلاور) ، آلبرتو سوردی (در وداع با اسلحه) ، برت رینولدز(در صد اسلحه) ، تام هنکس (در قاتلین پیرزن) ، تیم رابینز (در رستگاری در شاوشنگ) ، جک پالانس ( در دوبله اول شین) ، دیوید وارنر (در صلیب آهنین) ، رابرت دووال ( در مرد قانون) ، راجر مور (در فرار از آتن) ، روبر حسین (در حرفه ای) ، ریچارد دریفوس (در برخورد نزدیک از نوع سوم) ، ریچارد هریس (در هاوائی) ، ریچارد چمبرلین (در آسمانخراش جهنمی) ، ژان ماریا ولونته (در دوبله دوم دایره سرخ ) ، کلینت ایستوود (در ولگرد دشتهای مرتفع) ، کنت مور (در شب بیادماندنی) ، کینان وین (در روزی روزگاری در غرب) ، لزلی هاوارد (در دوبله اول برباد رفته) ، لی وان کلیف (در دوبله اول خوب، بد،زشت) ، مارتین بالسام (در روانی) ، مل فرر (در جنگ و صلح) ، مونتگمری کلیف (در من اعتراف میکنم ، از اینجا تا ابدیت) ، اسپنسر تریسی ( در شهر پسران) ، نیکلاس کیج ( در ایموس و اندرو) ، هاردی کروگر (در مامور) ، هنری فوندا (در حادثه آکس بو) و ...

وی در فیلمها و سریالهای ایرانی نیز حضوری چشمگیر و موثر دارد. بسیاری از بازیگران سینمای ایران با صدای او ماندگار شدند و بازی بسیاری دیگر با صدای او تکمیل و جاودانه شد. وی پیش از انقلاب و از اوایل دهه 40 بجای بازیگران سینمای ایران صحبت کرد اما عمده فعالیت وی (چه در گویندگی و چه مدیریت) مربوط به فیلمهای پس از انقلاب است. از مشهورترین بازیگران ایران که با صدای مقامی در یادها هستند به این عناوین میتوان اشاره کرد:
فرامرز قریبیان (در امشب اشکی میریزد ، بازرس ویژه ، غزل ، آوار ، خاک) ، مجید مظفری (در تشکیلات ، کشتی آنجلیکا ،  در مسیرتند باد ) ، عبدالرضا اکبری (در جدال در تاسوکی ، روز شیطان) ، جهانگیر الماسی (در محموله ) ، مهدی فخیم زاده (در تشریفات) ، ابوالفضل پورعرب (در مرضیه) ، ایرج راد (در گردباد) ، پرویز پورحسینی (در مردی که موش شد) ، چنگیز وثوقی (در نازنین) ، حبیب دهقان نسب (در شرایط عینی) ، سعید راد (در مرز) ، رضا فاضلی (در سفر سنگ) ، گرشا رئوفی (در عصیانگران) ، هادی اسلامی (در مهمانی خصوصی) ، جمشید مهرداد (در رامشگر) ، اکبر سنگی (در مرگ پلنگ) و ...

با یک نگاه به چنین لیستی میتوان به قدرت گویندگی مقامی (که توانسته است بجای بازیگرانی صحبت کند که هرکدام توانائیهای مختلفی داشته اند) پی برد.

 

برخی از آثار وی در دوبله فیلمهای خارجی

سب کهر را بنگر (دوبله سوم) / عمر شریف / پدر فرانچسکو
تکخال در آستین / عمر شریف / آندره فرن
جاگرنات / عمر شریف / کاپیتان برونل
چنگیزخان / عمر شریف / چنگیزخان
دکتر ژیواگو / عمر شریف / یوری ژیواگو
رولز رویس زرد / عمر شریف / داویچ
سوارکاران / عمر شریف / اوراز
شب ژنرالها / عمر شریف / سرگرد گراو
شکست / عمر شریف / کاراگاه ذکریا
طلای مک کنا / عمر شریف / کلورادو
لورنس عربستان (دوبله دوم) / عمر شریف / شریف علی
ماجرای شگفت انگیز مارکو پولو / عمر شریف